Huurbevriezing: geen goed idee, denken we bij Portaal
Het kabinet wil de huur van sociale huurwoningen de komende twee jaar bevriezen. Dat klinkt als een mooi cadeautje voor huurders. Maar dat is het niet, denken we bij Portaal. Niet voor de huurder én niet voor de samenleving. Het gaat hier om een (dure) sigaar uit eigen doos.
Als woningcorporatie doen wij er alles om aan mensen goed en betaalbaar te laten wonen. Bij Portaal maken we geen winst en we houden ook geen geld ‘over’. De huurinkomsten die wij binnenkrijgen, zijn nodig om nieuwbouw te realiseren en bestaande woningen te verduurzamen en te renoveren. De huuraanpassingen (soms omhoog, soms ook omlaag) zorgen dat onze inkomsten kloppen met onze kosten, voor bijvoorbeeld materialen en grond.
De voorgestelde huurbevriezing doet netto maar weinig voor de portemonnee van de huurder. De gemiddelde verhoging is 30 euro. Voor de laagste inkomens wordt tweederde van dit bedrag gecompenseerd door een hogere huurtoeslag. In de praktijk levert deze maatregel de huurder dus maar 10 euro per maand op. De rest vloeit terug naar de staatskas.
Negatieve gevolgen
Hoewel voor sommige huishoudens elke euro telt, is het positieve effect voor de huurder daarmee niet zo groot als het lijkt. En de negatieve effecten zijn juist vele malen groter dan je misschien zou denken. Een woningcorporatie moet continu investeren. Komt er minder geld binnen? Dan moeten we besparen. Op bouw, op onderhoud, of op isolatie. Minder inkomsten betekent dat er minder geld geleend kan worden; vergelijk het met een hypotheek. De voorgestelde huurbevriezing zorgt dat woningcorporaties maar liefst 50 miljard minder kunnen investeren tot 2030, berekende bracheorganisatie Aedes. In het geval van Portaal gaat het dan om 1 miljard euro. Van dat geld zouden we 3.750 nieuwbouwwoningen kunnen bouwen. Of 31.000 woningen kunnen verduurzamen.
De meeste huurders zijn een steeds kleiner gedeelte van hun inkomen kwijt aan kale huur, ofwel de huurquote daalt. Dat is een mooie ontwikkeling. Tegelijk worden de energiekosten steeds hoger. Op het moment dat er geen geld is om een woning te verduurzamen, door bijvoorbeeld dubbel glas te plaatsen, stijgt de gasrekening doordat er extra gestookt moet worden. De 10 euro die de huurder netto cadeau kreeg door de huurbevriezing, is bij lange na niet genoeg om die extra rekening te voldoen. En die nieuwe keuken? Die komt er voorlopig niet. Voor de doorstromende of wachtende huurder is het nog zuurder: de wachttijd loopt nog verder op. En dat midden in een wooncrisis!
Andere oplossingen
Als woningcorporaties zijn wij betrokken bij onze huurders. Betaalbaarheid is ook voor ons een belangrijk thema. In sommige gevallen geeft 10 euro extra per maand daadwerkelijk lucht in een moeilijke financiële situatie. Extra compensatie is een goed idee, maar wat ons betreft gericht via inkomensbeleid (bijvoorbeeld via de bijstand, aow, minimumloon of de huurtoeslag). Op die manier ontlasten we de huurder die dat echt nodig heeft, maar kunnen woningcorporaties de broodnodige investeringen blijven doen.